Dag van de Zorg-enquete: de rol van spellen voor ouderen in de ouderenzorg
"Kleine geluksmomentjes"
"Plezier in het spel, elkaar aanmoedigen." "Onderlinge verbinding, iedereen is gelijk"
"Stimuleert verschillende delen van de mens. Zowel cognitief als lichamelijk en sociaal. Mensen komen uit een isolatie. Stimuleert ook het contact van bewoners van verschillend (cognitief) niveau. Met en zonder haperend brein kunnen ze vaak prima samenwerken."
Dag van de Zorg: helpen spellen in de zorg?
In het kader van de Dag van de Zorg hebben we de afgelopen twee weken bij zorgprofessionals geïnventariseerd hoe zij de rol van spellen zien bij hun werk in de ouderenzorg. We zijn verheugd dat onze vermoedens, dat spellen en spelactiviteiten een belangrijke bijdrage leveren aan het welzijn van ouderen en dat dit de sfeer en interactie in de zorginstellingen en dagbesteding aanmerkelijk kan verbeteren.
De belangrijkste vraag, maken spellen het werk makkelijker en leuker, wordt met een 8.8 op een schaal van 10 beantwoord door de 75 respondenten! De vraag of spellen waardevol zijn in de zorg zelfs met een 9!
Algemene conclusie De bevindingen uit de enquête bevestigen dat spellen voor ouderen en mensen met dementie meer zijn dan simpel vermaak. Ze zijn een belangrijk instrument voor zorgprofessionals, waarmee significante voordelen worden gerealiseerd voor zowel de zorgverleners als de ouderen zelf. De inzet van spellen in de zorg voor deze doelgroep is van onschatbare waarde; het verhoogt de kwaliteit van leven, stimuleert sociale interactie, en ondersteunt cognitieve en fysieke gezondheid.
Vervolgonderzoek gewenst Gelet op de positieve uitkomsten is het de moeite waard om de rol van spellen in de zorg verder te onderzoeken, zorgprofessionals zijn van mening dat spellen meer kunnen worden ingezet en wellicht dat de baten van spellen en spelactiviteiten opwegen tegen de extra kosten. Niet alleen met het oog op het welzijn van de ouderen, maar, van belang op deze Dag van de Zorg, ook omdat spellen bijdragen aan een betere werkomgeving waardoor zorgpersoneel beter in staat is hun werk te doen en makkelijker te werven en behouden is.
Het is van cruciaal belang dat de toepassing van spellen in de zorg voor ouderen verder wordt verkend en geoptimaliseerd, om zo de positieve effecten te maximaliseren. Zo kunnen we samen werken aan een toekomst waarin elke oudere de kans krijgt om actief, verbonden en voldaan te leven. Voor vragen over het onderzoek en de uitkomsten kunt u contact opnemen met ons via het contactformulier.
Allereerst: welke inzender heeft BeweegBingo gewonnen?
Winnaar van de loterij is....
We willen jullie allemaal bedanken voor het invullen van de enquete en het meedenken over de invloed van spellen op het welzijn van ouderen. De uitkomsten zijn heel positief en door de toelichtingen warom en hoe ze werken ook heel waardevol.
De prijs, het spel BeweegBingo, is gewonnen door de heer of mevrouw L. O.-N. van Carintreggeland! We hopen dat jullie veel plezier beleven aan het spel!
Vraag 1: Spellen voor ouderen en mensen met dementie helpen om mijn werk makkelijker en leuker te maken
0 = nee, niet makkelijker --- 10: ja, makkelijker
De vraag "Spellen voor ouderen en mensen met dementie helpen om mijn werk makkelijker en leuker te maken" heeft uitsluitend positieve reacties ontvangen, met een gemiddelde score van 8.8 op een schaal van 0 tot 10. Zorgmedewerkers ervaren spellen voor ouderen als een nuttig en plezierig instrument, het maakt hun werk makkelijker en leuker.
Uit de antwoorden blijkt dat zorgverleners duidelijk ervaren dat de spellen voor ouderen hun werk makkelijker maken en zelfs leuker. Als we de toelichtingen analyseren blijkt dat spellen:
"zorgen voor een fijne en ontspannen daginvulling met positievere instelling" "de sfeer op de afdeling verbeteren" "helpen bij het contact met de clienten op de afdeling en hun familie" "deelnemers elkaar beter laten leren kennen, meer contact en grotere saamhorigheid" "samen plezier hebben en afleiding geven waardoor meer rust ontstaat"
De positieve beoordelingen laten zien dat zorgverleners overtuigd zijn van de voordelen van het gebruik van spellen in hun werk en spellen zien als een belangrijk instrument dat niet alleen vermaak en afleiding voor de ouderen, maar ook helpt in de communicatie en omgang met cliënten, familie en de onderlinge interactie, essentiële componenten voor het welzijn van deze doelgroep.
Conclusie Op basis van de analyse van de enquête-uitkomsten kan geconcludeerd worden dat spellen voor ouderen en mensen met dementie een cruciale rol spelen in de ondersteuning van zorgverleners. Hun positieve impact maakt ze tot een onmisbaar instrument in de gereedschapskist van zorgprofessionals, met significante voordelen voor zowel de zorgverleners als degenen die zij ondersteunen. Het is daarom van belang dat de inzet van spellen in de zorg voor deze doelgroep verder wordt verkend, ondersteund en geoptimaliseerd om de positieve effecten te maximaliseren.
Vraag 2: Spellen voor ouderen en mensen met dementie zijn waardevol in de zorg voor ouderen
0 = nee, niet makkelijker --- 10: ja, makkelijker
Ook op de vraag of "Spellen voor ouderen en mensen met dementie zijn waardevol in de zorg voor ouderen" zijn uitsluitend positieve reacties gekomen. Met zelfs een nog iets hogere gemiddelde score van 9.0 op een schaal van 0 tot 10. Zorgprofessionals merken in hun praktijk dat spellen waardevol zijn voor ouderen.
Ook op deze vraag unaniem positieve antwoorden. In de toelichtingen komen zeer veel voorbeelden voorbij hoe ouderen baat hebben bij spellen, niet alleen op individueel niveau, maar ook op in de interactie met anderen en de groepssfeer en dynamiek dragen spellen veel bij op de afdeling:
"Bevorderen sociale contacten en helpen ouderen hun eigenwaarde te houden." "Afleiding, gezelligheid onderling, sfeer, groepsdynamiek, contact tussen medewerkers en bewoners." "Het bezig zijn met elkaar en elkaar complimenten geven en helpen. Dat is leuk om te zien."
Ook helpen spellen om ouderen te activeren en stimuleren, zo helpen spellen ouderen om zich te ontspannen of openen voor activiteiten en kunnen mindere buien of neerslachtigheid door spellen verminderd worden.
"Meer alert, meer praten, lachen, grapjes maken""De ouderen, als ze zich vervelen dutten ze gauw in, met een spel of een activiteit, nemen ze actief deel en dat is goed voor ‘t dag en nacht ritme, die nu vaak verstoord is." "Mensen die depressief zijn maken weer contact en lachen met elkaar en helpen elkaar." "Omdat je een appel doet op wat ze wel kunnen zie je hen ook groeien in hun zelfvertrouwen. Je brengt ze in een andere belevingswereld wat afleid van de ziekte en of andere problemen."
Spellen worden ook vaak ingezet voor het ophalen van herinneringen, reminiscentie. Reminiscentie draagt bij aan een beter welbevinden doordat positieve herinneringen worden opgehaald uit een periode dat er een actiever en voller leven geleid werd. Dit draag bij aan begrip voor eigen indentiteit en zelfrespect.
"Reminiceren brengt vaak mooie fijne herinneren naar boven Dat bevorderd het welzijn." "je kan de stemming veranderen met spellen, bijvoorbeeld als iemand een ochtend aan het mopperen is 'wanneer komt mijn familie, er is hier niemand', om dan een vragenspel in te zetten en herinneringen van vroeger op te halen kun je bewoner van gedachten laten veranderen op een positieve manier."
Conclusie Op basis van de analyse van de enquête-uitkomsten kan geconcludeerd worden dat spellen voor ouderen en mensen met dementie een cruciale rol spelen in de ondersteuning van zorgverleners. Hun positieve impact maakt ze tot een onmisbaar instrument in de gereedschapskist van zorgprofessionals, met significante voordelen voor zowel de zorgverleners als degenen die zij ondersteunen. Het is daarom van belang dat de inzet van spellen in de zorg voor deze doelgroep verder wordt verkend, ondersteund en geoptimaliseerd om de positieve effecten te maximaliseren.
Vraag 3: Spellen zorgen ervoor dat ouderen zich prettiger voelen omdat ze helpen bij:
Deze vraag probeert te inventariseren welke rol spellen voor ouderen kunnen vervullen in het verbeteren van hun welzijn.
De meeste respondenten geven aan dat spellen op meerdere vlakken een bijdrage leveren. Opmerkelijk is dat maar liefst 95% (71 van de 75) merkt dat spellen plezier brengen en de sfeer op de afdeling helpen verbeteren. Zoals uit veel ander longitudinaal onderzoek blijkt is er sprake van een positieve relatie tussen gezondheid en plezier, geluk en de afwezigheid van stress.
Ook de overige opties worden vaak genoemd, van 81% positieve impact op bewegen tot 89% van de zorgmedewerkers die zien dat spellen en spelactiviteiten helpen bij het activeren van ouderen en mensen met dementie!
"Spellen lokken ouderen mee naar buiten en laten ouderen die niet actief meer kunnen deelnemen meegenieten ('passieve' deelname). Aangepaste spellen geven ook familie en bezoekers kans om hun bezoekje op een leuke manier in te vullen." "Zeker de contacten onderling, omdat ze met elkaar gefocust zijn op het spel. Ze delen dan regelmatig dezelfde ervaring, wat ze voelen en herinneringen. Dat lukt de ouderen makkelijker tijdens een spel en dat zorgt zeker voor meer begrip onderling. Dat vind ik mooi om te zien en draagt echt bij aan het welzijn van de ouderen."
Vraag 4: Merk je dat spellen en activiteiten goed zijn voor het welzijn, de stemming, of het gedrag van ouderen?
Ja of nee
Zorgprofessionals zijn eensgezind in hun ervaring dat spellen en spelactiviteiten bijdragen aan het welzijn van ouderen.
Een aantal van de bij deze vraag genoemde voorbeelden hebben we al gebruikt ter illustratie van de eerdere vragen. Duidelijk is spellen op een multi-dimensionele manier bijdragen aan het welzijn van ouderen. De eerste meest basale wijze is door het plezier dat ze hebben door samen iets te doen, een spel te spelen. Onderstaande opmerking maakt duidelijk hoe dat doorwerkt.
"Zeker de contacten onderling, omdat ze met elkaar gefocust zijn op het spel. Ze delen dan regelmatig dezelfde ervaring, wat ze voelen en herinneringen. Dat lukt de ouderen makkelijker tijdens een spel en dat zorgt zeker voor meer begrip onderling. Dat vind ik mooi om te zien en draagt echt bij aan het welzijn van de ouderen."
Vraag 5: Mijn organisatie zou meer en vaker spellen kunnen gebruiken
0 = nee, niet makkelijker --- 10: ja, makkelijker
Worden spellen genoeg ingezet?
Gelet op de antwoorden bij de eerdere vragen is het niet verbazingwekkend dat zorprofessionals op deze vraag antwoordden dat spellen voor ouderen vaker ingezet zouden kunnen worden. Natuurlijk zijn spellen die een positief effect hebben op het welzijn, op de emotionele, cognitieve en fysieke gezondheid en voor plezier zorgen tussen de ouderen en de staf erg welkom. Wellicht dat organisaties kunnen onderzoeken hoe spellen op een meer structurele manier kunnen worden ingezet.
We beseffen dat financien hierbij een rol spelen, dat wordt ook door een aantal respondenten opgemerkt, het budget voor spellen en spelactiviteiten kent beperkingen. Maar misschien dat de baten van spellen en spelactiviteiten opwegen tegen de extra kosten aangezien spellen het welzijn verbeteren en bijdragen aan een betere werkomgeving voor de professionals waardoor personeel beter in staat is hun werk te doen en makkelijer te werven en behouden is. Een mooi onderwerp voor een afstudeerscriptie of doctoraalonderzoek?
Vraag 6: Mantelzorgers weten genoeg over dementie en de zorg voor ouderen?
0 = nee, niet makkelijker --- 10: ja, makkelijker
Nu de zorg voor ouderen voor een steeds groter deel valt op mantelzorgers, is het zinnig in kaart te brengen of de kennis van mantelzorgers voldoende is.
Het beeld dat uit de antwoorden oprijst noodt tot een wat diepgaander onderzoek. Overall is een gemiddelde waardering van 5.4 op een schaal van 10 te vergelijken met een kleine onvoldoende. Gezien de complexiteit van het onderwerp en het feit dat mantelzorgers vaak toch wel worden overvallen door het verloop is dit niet heel vreemd. Als we kijken naar de groep respondenten die een negatieve beoordeling geeft valt op dat een grote meerderheid slechts een lichte onvoldoende geeft, maar doordat er blijkbaar ook een aantal zorgprofessionals zijn met negatieve ervaringen valt het gemiddelde toch vrij laag uit.
Ook is het van belang aan te stippen dat een meerderheid van de verzorgenden mantelzorgers een ruime voldoende geeft, 41 van de 74 antwoorden zijn 6 of hoger, dat is 55% van de respondenten.
De uitkomsten sluiten aan bij onze eigen constatering dat mantelzorgers moeite doen om te leren begrijpen wat er aan de hand is bij geliefden om daar zo goed mogelijk mee om te kunnen gaan en op in te spelen. Dit is een van de redenen dat we onze webshop aan het uitbreiden zijn met meer boeken en hulpmiddelen. De informatie van specialisten en ervaringsdeskundigen wordt zeer gewaardeerd.
